Mengapa reka bentuk rumah tradisional Melayu berbeza dengan rumah tradisional kaum lain?
Terdapat beberapa perbezaan ketara antara reka bentuk rumah tradisional Melayu dengan rumah tradisional kaum-kaum lain di Malaysia. Ini adalah kerana:
- Pengaruh budaya dan agama
Orang Melayu majoritinya beragama Islam dan ini mempengaruhi reka bentuk rumah mereka. Contohnya, rumah Melayu mempunyai serambi terbuka bagi memudahkan pengudaraan dan interaksi sosial tetapi mengekalkan privasi.
Malaysia mempunyai iklim tropika yang panas dan lembap. Rumah Melayu dibina tinggi dengan bumbung tinggi bagi pengudaraan yang baik. Bahan-bahan seperti kayu dan daun nipah digunakan kerana mesra alam.
Masyarakat Melayu kebanyakannya bekerja sebagai petani dan nelayan. Rumah mereka direka untuk kemudahan kerja dan interaksi sosial. Contohnya, terdapat ruang luas untuk menjemur padi dan ruang tamu yang besar.
Hiasan dan ukiran kayu serta warna-warna cerah digunakan bagi menambah keindahan rumah. Ini menunjukkan citarasa seni dan kreativiti orang Melayu.
Setiap daerah mempunyai ciri reka bentuk rumah tradisional Melayu tersendiri yang dipengaruhi oleh bahan tempatan dan keperluan setempat. Contohnya, bumbung panjang di Terengganu dan reka bentuk limas di Kedah.Oleh itu, walaupun terdapat persamaan, reka bentuk rumah tradisional Melayu adalah unik dan berbeza daripada reka bentuk rumah tradisional kaum-kaum lain di Malaysia. Ia melambangkan identiti dan warisan budaya orang Melayu.
Apakah fungsi serambi dalam rumah tradisional Melayu?
Serambi merupakan komponen penting dalam reka bentuk rumah tradisional Melayu. Ia menjalankan beberapa fungsi:
- Ruang rehat dan bersantai
Serambi biasanya terletak di hadapan rumah dan berfungsi sebagai tempat berehat dan bersantai pada waktu petang. Keluarga dan tetamu boleh menikmati udara nyaman di serambi.
Serambi juga digunakan sebagai tempat berinteraksi dan menerima tetamu. Orang kampung sering berborak dan berkumpul di serambi rumah jiran mereka.
Aktiviti seperti menjahit, menganyam, membaiki jala dan membuat kraf tangan dilakukan di serambi. Anak-anak juga belajar dan bermain di serambi.
Bagi rumah di kawasan luar bandar, serambi digunakan untuk menjemur padi selepas dituai. Padi dikering dan dizinkan sebelum disimpan.
Dengan adanya serambi, rumah Melayu tradisional mempunyai ruang terbuka di hadapan rumah tanpa menjejaskan privasi. Ini bagi tujuan pengudaraan yang baik.
Hiasan pada serambi seperti ukiran kayu, gerbang, dan tangga menambahkan lagi keindahan rumah.Serambi sememangnya sebahagian daripada identiti rumah tradisional Melayu yang mesra alam dan komunal.
Apakah jenis-jenis hiasan pada rumah tradisional Melayu?
Seni bina rumah Melayu tradisional kaya dengan pelbagai hiasan dan ukiran. Antara jenis-jenis hiasan yang terdapat pada rumah tradisional Melayu:
Ukiran pada papan dinding, pintu, tingkap, pagar, tiang seri dan bahagian lain rumah. Motif lazim termasuk bunga tanjung, daun sirih, awan larat dan kaligrafi Islam.
Penggunaan warna-warna cerah dan kontras seperti merah, kuning, hijau dan biru.
Cermin diletakkan pada bahagian dalam dan luar rumah sebagai hiasan dan juga untuk memantulkan cahaya.
Tirai dan kelambu bercorak digunakan pada tingkap dan pintu, terutama pada bilik tidur.
Perabot kayu seperti katil dan almari yang diukir dengan indah.
